Er is een beperking aan de hoeveelheid processen die onze hersenen tegelijkertijd kunnen uitvoeren. Dan heb ik het niet over onbewuste processen die organen in het lichaam aansturen. Dat gebeurt allemaal vanzelf, zonder dat je daarbij nadenkt. Je maakt bijvoorbeeld bewuste keuzes bij het besturen van een auto. Je reageert op de verkeerssituatie en stuurt, geeft gas of remt waar nodig. Maar je maakt geen bewuste keuze om je maag, lever of nieren aan het werk te zetten. De bewuste processen hebben een beperking. Daarom mag je niet bellen tijdens het besturen van welk voertuig in het verkeer dan ook. Zelfs praten met een passagier leidt af. Ik herinner mij nog van mijn kindertijd de bordjes in de bus: "Niet spreken met de chauffeur tijdens de rit". Allemaal om diezelfde reden. En dat is iets waar ik als leraar ook rekening mee moet houden bij het lesgeven. Mijn leerlingen kunnen ook niet te veel tegelijk aan. Ik introduceer hier het begrip "de stille leraar".
De hersenen voeren verschillende functies uit. Als het lezen van tekst samengaat met het luisteren naar gesproken woord dan verstoren die twee processen elkaar. En daarom werk ik soms met "de stille leraar". Ik laat de leerlingen in stilte volgen wat ik op het bord schrijf. Ik praat er niet bij. De grijze kindercellen kunnen zich volledig richten op de tekst en afbeeldingen zonder dat ik dat verstoor door erdoorheen te praten. Het zou nog erger zijn als de kinderen tegelijk aantekeningen maken. Ze zijn dan aan het lezen, luisteren, verwerken en schrijven tegelijk. Het blijkt dat al die processen elkaar zodanig verstoren dat er feitelijk weinig van de uitleg wordt opgenomen.
Uitleg van het concept van negatieve getallen door verschillende voorbeelden op het bord te schrijven, waardoor leerlingen zelf verbanden leggen en ontdekken hoe negatieve getallen op een getallenlijn worden geplaatst. Eerst zonder gesproken uitleg.
En dan heb ik het nog niet eens over andere afleiding, bijvoorbeeld van leerlingen die door de uitleg heen praten. De stille leraar schrijft alleen op het bord, zonder te praten. De leerlingen kijken alleen naar het bord. Zij praten ook niet, ze maken geen aantekeningen en er is niets om naar te luisteren. Na de stille uitleg volgt uiteraard een mondelinge toelichting en pas daarna mogen de leerlingen het overnemen. Kijken, luisteren en schrijven worden dus uit elkaar getrokken, waardoor er minder processen tegelijkertijd plaatsvinden.
Afgelopen week werd ik een hele dag gedwongen de stille leraar te spelen. Maandag begon ik last te krijgen van een schorre keel. In de nacht van maandag op dinsdag werd dat erger en dinsdag had ik vrijwel geen stem meer. Ik stond de hele dag als de stille leraar voor de klas. Als mij dat vroeger zou zijn gebeurd zou ik mij wellicht ziek hebben gemeld. Maar met de theorie van de stille leraar in mijn achterhoofd wist ik dat ik het ook zo wel zou redden. En dat bleek ook het geval.
Wat heeft dit nu met onze muziek te maken? In mijn optiek alles. Het luisteren naar muziek is als het volgen van een uitleg in de klas. Als je hersenen meer processen tegelijk moeten uitvoeren dan verstoort dat. Luister je naar muziek tijdens het werk, het voeren van een telefoongesprek of in een drukke bar dan zal je de muziek niet in alle details ervaren en zal de schoonheid ervan ontbreken. Het publiek bij een klassiek concert is niet voor niets muisstil, de toehoorders willen elk detail kunnen horen. Helaas is dat niet bij alle concerten het geval. Pratende mensen in je omgeving zijn storend als jij met volle teugen van de artiesten wil genieten. Zet ik muziek aan op YouTube, dan is de beleving veel intenser als ik luister met een koptelefoon en met gesloten ogen. De aandacht gaat dan volledig naar de muziek en het beeld en omgevingsgeluiden worden uitgeschakeld.
Bij Countryland weten we dat maar al te goed. Als we live opnames van Johan beluisteren om vast te stellen hoe de kwaliteit is dan doen we dat met een koptelefoon. Elk detail komt dan bovendrijven en met de kwaliteit die onze technicus levert is dat dan altijd enorm genieten. Hoe doet u dat als luisteraar thuis? Heeft u wel eens het verschil ervaren? Zo niet, beluister muziek dan ook eens via een koptelefoon en met gesloten ogen. Het is verbazingwekkend hoe meer je je dan op de muziek kan concentreren en hoe je daardoor de muziek veel intenser beleeft.
Probeer het vanavond eens wanneer Countryland uit de speakers klinkt. Als het kan met koptelefoon, maar doe bij gebrek daaraan op zijn minst eens de ogen dicht en luister met aandacht. De muziek krijgt dan nog meer kleur en komt veel sterker bij je binnen. De omlijsting van Timen, Harro en Leen geeft nog wat meer context en maakt dat het genieten naar een nog hoger niveau wordt getild.
Een stille leraar op de radio, dat gebeurt uiteraard al jaren. De presentator zit immers niet door het hele nummer heen te praten om iets over dat nummer of de artiest te vertellen. Luisteraars zouden dan in hoog tempo verdwijnen. Iets over nummers en artiesten vertellen doen wij wel graag bij Countryland. Of het nu gaat om de herkomst van een nummer, de ontwikkeling van een zanger of de verbinding tussen groepen en artiesten, er valt elke week wel weer iets te leren. Laat Countryland uw stille leraar zijn. Luister naar de verhalen en geniet van de muziek. Met volle teugen, zonder verstoring!
Fijn weekend!
Volg onze reis langs Towns and Country van week tot week in Countryland!
Countryland wordt gemaakt in de studio van
A1 Mediagroep in Nijkerk.
